Mikroplastik to temat, który zyskuje coraz większą uwagę, zwłaszcza w kontekście kosmetyków, które stosujemy na co dzień. Te niewielkie cząsteczki plastiku, o średnicy nie przekraczającej 5 mm, od lat obecne są w peelingach, pastach do zębów czy produktach do stylizacji włosów, pełniąc różnorodne funkcje, od złuszczających po stabilizujące. Niestety, mimo swoich zalet, mikroplastik niesie ze sobą poważne zagrożenia dla zdrowia i środowiska – może powodować choroby hormonalne i zanieczyszczać nasze ekosystemy. W obliczu narastających problemów, Unia Europejska wprowadza regulacje mające na celu ograniczenie jego stosowania, co stawia nas przed koniecznością poszukiwania alternatyw. Jak rozpoznać mikroplastik w kosmetykach i jakie są jego bezpieczniejsze zamienniki? Czas na refleksję nad tym, co nakładamy na swoją skórę i jakie konsekwencje niesie za sobą nasz wybór.
Mikroplastik w kosmetykach: co to jest i jakie ma zastosowanie?
Mikroplastik to drobne cząsteczki plastiku o średnicy poniżej 5 mm. Są to stałe i trwałe polimery, które nie rozpuszczają się w wodzie ani nie ulegają naturalnemu rozkładowi. Wyróżniamy dwa główne rodzaje mikroplastiku: pierwotny, celowo dodawany do kosmetyków, oraz wtórny, powstający w wyniku fragmentacji większych plastikowych odpadów.
Wykorzystanie mikroplastiku w kosmetykach rozpoczęło się w latach 60. XX wieku. Popularność tego rozwiązania wynika z wszechstronnych właściwości mikroplastiku. Spełnia on szereg funkcji:
- w peelingach i pastach do zębów wykorzystywany jest ze względu na swoje ścierne właściwości, które pomagają usunąć martwy naskórek i osad,
- pomaga w utrzymaniu jednolitej konsystencji kosmetyków, zapobiegając ich rozwarstwianiu,
- zapewnia skórze i włosom przyjemną gładkość,
- tworzy na powierzchni skóry lub włosów delikatny film, chroniący przed utratą wilgoci,
- zwiększa gęstość produktu, nadając mu kremową, bogatą teksturę,
- dodaje kosmetykom atrakcyjnego, subtelnego blasku.
Popularność mikroplastiku w przemyśle kosmetycznym wynika z jego niskiej ceny i łatwej dostępności. Często stanowi on tańszą alternatywę dla naturalnych składników. Można go znaleźć w wielu popularnych produktach, takich jak peelingi, pasty do zębów, szampony i odżywki do włosów, kosmetyki kolorowe (np. pomadki, eyelinery i podkłady) oraz kremy pielęgnacyjne.
Jak mikroplastik wpływa na zdrowie i środowisko?
Mikroplastik stanowi poważne zagrożenie dla naszego zdrowia i środowiska naturalnego. Zanieczyszcza wody, glebę i ekosystemy, co w dłuższej perspektywie prowadzi do jego akumulacji w organizmach żywych. Taki stan rzeczy stwarza ryzyko zaburzeń hormonalnych, a nawet rozwoju chorób nowotworowych.
Mikroplastik może wywoływać podrażnienia, reakcje alergiczne i problemy hormonalne. Długotrwała ekspozycja na mikroplastik i jego spożywanie skutkuje uszkodzeniami komórek.
Obecność mikroplastiku zanieczyszcza wody i glebę, negatywnie wpływając na funkcjonowanie ekosystemów i prowadząc do jego kumulacji w organizmach żywych. Mikroplastik pochodzący z kosmetyków niespłukiwanych odpowiada za około 2% całkowitej emisji tego zanieczyszczenia do środowiska.
Jakie są regulacje Unii Europejskiej dotyczące mikroplastików w kosmetykach?
Unia Europejska wprowadza rewolucyjne zmiany w przemyśle kosmetycznym, w trosce o naszą planetę. Nowe rozporządzenie (UE) 2023/2055 ma na celu zredukowanie obecności mikroplastików w produktach codziennego użytku.
Już od 17 października 2023 roku nie znajdziemy w sklepach kosmetyków zawierających syntetyczne mikrocząsteczki polimerów. Co ciekawe, zakaz stosowania tych mikroskopijnych tworzyw w kosmetykach spłukiwanych, takich jak peelingi czy żele pod prysznic, zacznie obowiązywać 17 października 2027 roku. Natomiast pełne wdrożenie zakazu planowane jest na rok 2035.
Wprowadzone regulacje mają realnie przyczynić się do zmniejszenia zanieczyszczenia środowiska, ponieważ mikroplastiki stanowią poważne zagrożenie dla ekosystemów. Inicjatywa Unii Europejskiej to konkretny krok w kierunku rozwiązania tego globalnego problemu.
Jak rozpoznać mikroplastik w składzie kosmetyków?
Mikroplastik ukrywa się w wielu kosmetykach, dlatego warto poświęcić chwilę na analizę składu INCI, który znajdziesz na opakowaniu produktu. To właśnie tam kryją się informacje o wszystkich użytych składnikach.
Na co konkretnie zwracać uwagę? Lista potencjalnych „winowajców” jest długa, a polietylen, polipropylen i nylon to tylko wierzchołek góry lodowej. Nie zapominaj o poliestrze i poliakrylamidzie, a także o kopolimerach akrylanów i poliuretanie – obecność tych substancji powinna zapalić czerwoną lampkę.
Ale czy musisz być chemikiem, żeby uniknąć mikroplastiku? Na szczęście nie! Certyfikaty ekologiczne stanowią cenną pomoc. Gwarantują one, że dany kosmetyk jest wolny od tych szkodliwych mikrocząsteczek, dając ci pewność dokonanego wyboru. Kupuj więc rozważnie i dbaj o środowisko!
Jakie są alternatywy dla mikroplastików w kosmetykach: co wybrać?
Po wprowadzeniu zakazu stosowania mikrogranulek, branża kosmetyczna przechodzi transformację, a konsumenci coraz częściej poszukują naturalnych alternatyw dla mikroplastików. Jednym z takich rozwiązań, zyskującym na popularności, jest alginian.
W obliczu rosnącej świadomości ekologicznej, producenci kosmetyków koncentrują się na opracowywaniu bezpiecznych zamienników, które chronią zarówno nasze zdrowie, jak i środowisko naturalne. Właśnie dlatego warto sięgać po biokosmetyki, których receptury bazują na naturalnych składnikach.
Firmy kosmetyczne, dążąc do minimalizacji negatywnego wpływu na planetę, coraz chętniej sięgają po ekologiczne zamienniki. Wśród nich znajdziemy:
- masło shea, cenione za swoje właściwości odżywcze i regenerujące,
- olejki roślinne i kwas hialuronowy, które zapewniają skórze odpowiednie nawilżenie,
- rozdrobnione muszle, pestki owoców, skorupki orzechów i ziarna,
- minerały i piasek morski, które pełnią funkcję delikatnych, naturalnych eksfoliantów.
Alginian, surowiec pozyskiwany z alg brunatnych, charakteryzuje się unikalnymi właściwościami żelującymi, emulgującymi i nawilżającymi. W kosmetykach coraz częściej wykorzystuje się naturalne ścierniwa, często pochodzące z upcyklingu, co stanowi zdecydowanie lepszą alternatywę dla syntetycznych drobinek, obciążających środowisko.
Jak zwiększyć świadomość konsumencką i edukację na temat mikroplastików?
Rosnąca świadomość konsumentów na temat mikroplastików to podstawa odpowiedzialnych wyborów. Kluczowe jest edukowanie społeczeństwa o ich negatywnym wpływie na środowisko naturalne i nasze zdrowie, oraz podpowiadanie, jak unikać produktów, które je zawierają.
Edukacja może przybierać różne formy, od kampanii informacyjnych, przez warsztaty i prelekcje, po udostępnianie materiałów edukacyjnych. Media społecznościowe i tradycyjne kanały komunikacji mogą rozpowszechniać wiedzę, np. za pomocą krótkich filmów edukacyjnych.
Warto wspierać marki oferujące produkty wolne od mikroplastików i posiadające wiarygodne certyfikaty ekologiczne. Możemy to robić poprzez rekomendacje, dzielenie się recenzjami i tworzenie rankingów produktów przyjaznych środowisku. Konsumenci ufają produktom polecanym przez innych, dlatego nasz głos ma znaczenie.
Wybierając produkty z certyfikatami ekologicznymi, takimi jak Ecocert, Cosmebio, NaTrue czy BDIH, zyskujemy pewność, że spełniają one standardy środowiskowe i są wolne od szkodliwych substancji. Warto jednak zapoznać się z kryteriami danego certyfikatu, aby mieć pełną świadomość tego, co on gwarantuje.
